ROZWÓD – KIEDY MAŁŻEŃSTWO NIE MA JUŻ RACJI BYTU

Kto?

Każdy z małżonków może wnieść pozew do sądu i żądać rozwiązania małżeństwa.
Po wniesieniu pozwu, drugi małżonek (pozwany), nie może wnieść oddzielnego pozwu o rozwód czy separację, jednakże po wszczęciu postępowania, strona pozwana może żądać rozwiązania małżeństwa przez rozwód bądź separację.

Kiedy? – konieczne przesłanki

Aby sąd mógł orzec rozwód pomiędzy małżonkami muszą wystąpić łącznie dwie przesłanki, a mianowicie musi nastąpić zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Czym jest pożycie małżeńskie?

Pożycie małżeńskie, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, polega na duchowej, fizycznej i gospodarczej więzi małżonków.
Więź duchowa to przede wszystkim miłość łącząca małżonków, a także szacunek, zaufanie.

Z orzecznictwa:

Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 6 lutego 2002 r., V CKN 741/00 „(…) Przyjmuje się, że wspólnota duchowa polega na wzajemnym pozytywnym stosunku uczuciowym małżonków, szacunku, zaufaniu, szczerości, lojalności, wyrozumiałości, na respektowaniu osobistych cech małżonka, uwzględnieniu jego osobistych potrzeb oraz gotowości do ustępstw oraz kompromisów.”.

Więź fizyczna to nic innego jak utrzymywanie kontaktów seksualnych przez małżonków. Pamiętać jednak w tym wypadku należy, że ustanie tej więzi nie zawsze będzie stanowić objawy rozkładu pożycia małżeńskiego. Mogą wystąpić sytuacje niezależne od małżonków bądź wynikłych z ich wspólnej decyzji, np. choroba małżonka, długotrwały pobyt w szpitalu, długotrwały wyjazd służbowy, praca zarobkowa wykonywana z dala od domu, podeszły wiek, przebywanie w zakładzie zamkniętym, odmienność seksualna.

Więź gospodarcza to prowadzenie przez małżonków wspólnego gospodarstwa domowego, co przejawia się m. in. we wspólnym zamieszkaniu, posiadaniu wspólnego majątku, itp. Pamiętać jednak należy, iż w sytuacji gdy małżonkowie, pomimo ustania więzi duchowej i fizycznej, dalej wspólnie zamieszkują z uwagi na brak środków finansowych, wówczas nie można powiedzieć, ażeby łączyła ich więź gospodarcza.

Na czym polega więc trwały, a na czym zupełny rozkład pożycia?

Zupełny rozkład pożycia małżeńskiego polega na ustaniu wspólnego życia małżonków na wszystkich płaszczyznach, czyli na zerwaniu więzi uczuciowej, fizycznej i gospodarczej.

Rozkład pożycia natomiast jest trwały, gdy jest pewne, że brak jest jakichkolwiek szans na to, aby małżonkowie powrócili do wspólnego życia.

 Jakie są główne przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego?

• niewierność,
• alkoholizm, narkomania i inne uzależnienia, np. hazard, uzależnienie od Internetu,
• niezgodność charakterów,
• nieporozumienia finansowe.

Kiedy rozwód nie jest dopuszczalny?

Istnieją sytuacje, gdy pomimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżonków, sąd nie orzeknie rozwodu. Są to sytuacje nader rzadkie, jednakże należy o nich wspomnieć. I tak do sytuacji tych należą:

• gdy wskutek rozwodu mogłoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków zwłaszcza w sferze rozwoju fizycznego i duchowego dziecka, kształcenia, wychowania oraz przygotowania do dorosłego życia – sąd podczas rozprawy zbada stopień wrażliwości dziecka, dotychczasowe stosunki z rodzicami, stan zdrowia przy pomocy biegłego psychologa;
• gdy orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – przykładowo  jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga pomocy a rozwód dla niego mógłby stanowić rażącą krzywdę. Nie dotyczy to jednak sytuacji gdy choroba wynika przykładowo z nałogu;
• gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu wspólnego pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód bądź gdy odmowa wyrażania zgody jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.